یکی از مسائلی که تأثیر بسزایی بر تاریخچه بازی در ایران داشته، هم‌زمانی برخی رویدادهای اجتماعی-سیاسی با تکامل بازی‌های ویدویی است. تا کنون مستندات دقیقی در خصوص تاریخچه بازی‌های ویدیویی در ایران منتشر نشده است.از این رو، در این مقاله سعی شده تا با استفاده از منابع خبری چون وب‌سایت‌های گیم و تکنولوژی، مجلات قدیمی مثل مجله دانشمند و بعضاً مصاحبه با صاحب‌نظران گیم در کشورمان، شرح وقایعی از تاریخچه گیم در ایران داشته باشیم.برای گردآوری این مقاله از آرشیو دیجیتالی 50 ساله مجله دانشمند استفاده شده است. این آرشیو، اطلاعات نسبتاً جامعی را از آغاز به کار مجموعه تا سال 2013 میلادی با 6 DVD در اختیار مؤلفان این مقاله قرار داد. در ادامه با در نظر گرفتن اولویت تاریخی، به شرح وقایع مهم تاریخچه گیم در ایران می‌پردازیم.فهرست مطالب این مقاله:در 157مین چاپ از مجله دانشمند، شاهد رونمایی از کنسولی مشابه Magnavox Odyssey (اولین کنسول بازی خانگی در جهان) هستیم. کنسول بازی ویدیو مستر در واقع اولین کنسول گیمینگ بود که توسط شرکتی به نام Woodrow International به ایران وارد می‌شد. این شرکت که شعبه‌های آن در تهران و اصفهان واقع بود، مدتی بعد منحل شد و اکنون وجود خارجی ندارد.شماره 174 از ماهنامه دانشمند نیز به ورود دومین کنسول بازی به ایران اشاره دارد. کنسول بازی TV Game در زمان عرضه قیمتی حدود 37 دلار داشته و توسط شرکتی به نام General Electronic Kit در تهران تولید می‌شده است. لازم به ذکر است، این دستگاه هم به مانند کنسول بازی ویدیو مستر در ایران ساخته نمی‌نشد، بلکه تنها قسمت سرهم‌بندی و مونتاژ قطعات در کارخانه‌های ایرانی صورت می‌گرفت.از طرف دیگر، پس از انقلاب اسلامی با اعلام ممنوعیت بسیاری از سرگرمی‌ها یا حتی ورزش‌ها نظیر بازی‌های کارتی، بازی Pinball، گلف، بولینگ و هر نوع فعالیتی که قمار وارد آن شده بود، تا حدودی بساط بازی‌های ویدیویی نیز برچیده شد.با شروع جنگ هم تقریباً جایی برای بازی کردن و سرگرمی میان مردم وجود نداشت و این روند تا پایان هشت سال جنگ تحمیلی و ورود کنسول Atari 2600 به بازار، ادامه یافت.آتاری 2600 اولین کنسول بازی خانگی بود که پس از انقلاب و به شکل قاچاق وارد کشور می‌شد. این دستگاه با قیمتی حدود 120 هزار ریال به فروش می‌رسید که در زمان خود معادل چیزی بیش‌ از 200 دلار بود.پس از پیروزی انقلاب، بسیاری از کارخانه‌ها و شرکت‌های فعال در زمینه تکنولوژی و لوازم الکترونیکی بسته شدند و واردات اجناس آمریکایی از مبادی رسمی نیز قطع شده بود. از این رو بازی‌های ویدیویی و تجهیزات کامپیوتری تا مدت‌ها به شکل قاچاق وارد کشور می‌شدند.مجله تکنولوژی محور «علم الکترونیک و کامپیوتر» در 93مین نسخه از چاپ خود، اولین مقاله ریویو بازی ویدیویی در ایران را منتشر کرد. در این مقاله به بررسی دو عنوان از بازی‌های کامپیوتر خانگی Amiga پرداخته شده است.با پایان جنگ تحمیلی فرصتی فراهم شد تا بسیاری از ابزار سرگرمی‌ آن زمان همچون کنسول‌های بازی، کامپیوترهای خانگی، اسباب‌بازی‌ها، پخش‌کننده‌های VHS، فیلم‌ها و غیره به ایران (البته به‌ شکل قاچاق) وارد شوند. با این وجود، احتمال می‌رود بازی ریویو شده در این مجله از جمله همین موارد قاچاق شده باشد.هرچند مسئله قاچاق لوازم الکترونیکی همچنان هم ادامه دارد، اما شاید تا سال 2007 میلادی بخش عمده‌ای از قطعات کامپیوتری از مبادی غیررسمی وارد کشور می‌شد.درست پس از پایان جنگ، شمار زیادی از کنسول‌ها و رایانه‌های خانگی وارد کشور شد که در مورد آمار و ارقام و جزئیات آن اطلاعات بیشتری در دسترس نیست. تنها می‌توان گفت که در بین سال‌های 66 و 67، تکنولوژی‌های جدیدی در زمینه کامپیوتر وارد ایران شدند.آن طور که به نظر می‌رسد، در دهه 70 تعداد زیادی از کنسول‌های فیک Famicom نینتندو در ایران به فروش رسیده‌اند اما نسخه اصلی آن هیچگاه وارد بازار نشده است. اولین و پرفروش‌ترین نسخه کپی از این کنسول، Micro Genius بود که در تایوان تولید می‌شد.پس از آن نیز مدل‌های نه چندان باکیفیتی نظیر Dendy و Super Semtoni هم به بازار عرضه شدند؛ کنسول‌هایی که فروش آن‌ها تا سال 2005 میلادی هم ادامه داشت.فروش بالای کنسول میکرو موجب شد تا بازی‌های نینتندو در ایران به محبوبیت بالایی دست پیدا کنند. از جمله بازی‌های جذاب و خاطره‌انگیز آن زمان می‌توان به بازی‌های کنترا، ماریو، شکار اردک، شورش در خیابان، مِگا من و دو اژدها اشاره کرد که تصاویر زیر، یادآور آن‌ها است.اما نکته‌ای که شاید بسیاری از گیمرهای آن دوره را عذاب می‌داد، قیمت بالا و کمیاب بودن کارتریج‌ (اصطلاحاً فیلم) بازی‌ها بود. از این رو بیشتر گیمرهای ایرانی آن زمان به بازی‌های همراه خود کنسول قانع می‌شدند یا نهایتاً کارتریج بازی‌ خود را با دوستشان عوض می‌کردند (کاری که هنوز هم پس از سال‌ها برای بازی‌های گران قیمت صدق می‌کند).در اواسط دهه 70 شاهد اولین تلاش‌های جدی در زمینه توسعه‌ بازی‌های رایانه‌ای داخلی هستیم. در همین زمان، استودیو حُنَفا به عنوان نخستین استودیو بازی‌سازی در ایران تشکیل شد. این موضوع باعث شد حنفا بازی‌های محدودی را نیز برای ارگان‌های دولتی از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ستاد مبارزه با مواد مخدر تولید کند.سید علی سیداف، توسعه‌دهنده موتور بازی‌سازی استودیو حنفا، در رابطه با این شرکت می‌گوید: «حنفا اولین شرکت رسمی ایران در زمینه گیم است که در فعالیت حدوداً 5 ساله خود توانست بازی‌های متعددی را ارائه دهد».سال 1398، سید علی سیداف برای ادامه کار به اروپا رفت.استودیو حنفا دارای دو تیم تولید و R&D (تحقیق و توسعه) بود. هنگامی که تیم تولید مشغول مراحل ساخت بازی بود، تیم تحقیق و توسعه حنفا بر روی موتور گرافیکی بازی و طراحی سه بعدی کار می‌کردند.بازی «Tank Hunter» یا همان شکارچی تانک، اولین ساخته این شرکت است که با گیم‌پلی بی‌پایان و دو بعدی خود برای سیستم‌عامل MS-DOS منتشر شد. داستان بازی نیز الهام گرفته از قهرمانان دوران دفاع مقدس بود که شما در نقش یک رزمنده باید با آرپی‌جی تانک‌های مقابل را هدف قرار می‌دادید.مدتی پس از انتشار بازی شکارچی تانک، رامین ظفر عزیزی (که دیگر در دنیای گیم فعالیتی ندارد)، از بازی خود با نام علی‌بابا رونمایی کرد. این بازی همچون نسخه اول Prince Of Persia دارای گیم‌پلی دو بعدی به سبک Side-scrolling platformer یا در اصطلاح ایرانی «بازی پرشی» بود که برای سیستم‌عامل MS-DOS عرضه شد.مرگ شیطان یکی دیگر از بازی‌های دهه هفتادی ساخته شده توسط استودیو بازی‌سازی حنفا است که به درخواست ستاد مبارزه با مواد مخدر برای تبلیغ مبارزه با مواد تولید شد. در این بازی شوتر با گیم‌پلی Top Down (دید از بالا به پایین)، شما می‌بایست به خودروهای حامل مواد قاچاق شلیک کرده و آن‌ها را از بین می‌بردید.بازی رایانه نخستین مجله ایرانی بود که تماماً به مسائل پیرامون دنیای بازی‌های ویدیویی می‌پرداخت. اولین شماره این مجله در فروردین سال 1380، با استفاده از پروانه انتشار مجله‌ای دیگر به نام «طبرستان»، منتشر شد.پس از انتشار 4 مجله از این ماهنامه، مجوز نشریه طبرستان به دلیل برخی مسائل توسط دولت توقیف شد و همین مسئله سبب توقف انتشار بازی رایانه به مدت چهار سال گردید.در سال 1384، بازی رایانه کار خود را تحت مجوز مجله‌ای دیگر به نام «اطلاع» ادامه داد و این روند تا سال 1393 ادامه یافت. در مرداد همین سال اما، مجله بازی رایانه به دلیل مشکلات اقتصادی کار خود را پایان داد.در خصوص رویه انتشار مجلات تحت مجوز نشریه‌ای دیگر نیز باید گفت هر مجله‌ای در ایران برای شروع کار خود به کسب مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیاز خواهد داشت.اما در صورتی که این امر محقق نشود، مجله مورد نظر می‌تواند تحت مجوز نشریه دیگری اقدام به فعالیت کند؛ این همان کاری است که بازی رایانه انجام داد. با این حال این مجموعه در سال‌های پایانی موفق به کسب مجوز اختصاصی خود شده بود.دنیای بازی در شهریور سال 1384 مجوز رسمی دریافت و اولین شماره مجله خود را منتشر کرد. این مجله کار خود را تا شهریور سال 1393 ادامه داد تا در نهایت پس از انتشار 176 شماره از آن، به دلیل برخی مشکلات اقتصادی برای همیشه تعطیل شود.علاوه بر این، در همان سال مجله‌ دیگری نیز به نام بازی‌نما فعالیت خود را آغاز کرد. برخلاف بسیاری از مجلات حوزه گیم و سرگرمی، این رسانه کماکان به کار خود ادامه می‌دهد و پس از لغو انتشار مجله به صورت فیزیکی، از شهریور 1398 تا کنون فعالیت خود را به شکل دیجیتالی در پیش گرفته است.عنوان Quest of Persia: The End of Innocence اولین بازی سه بعدی ایرانی بود که توسط استودیو بازی‌سازی Puya Arts با مدیریت پویا دادگر ساخته شد.در سال 1390، پویا دادگر ایران را به مقصد کشور آمریکا ترک کرد.بازی پایان معصومیت نخستین بازی ایرانی لقب گرفت که پس از 5 سال وقفه در روند بازی‌سازی ایران منتشر می‌شد. این عنوان همچنین تبدیل به اولین بازی شد که پس از سال 2000 میلادی در ایران ساخته شده بود.مؤسسه فرهنگی تبیان در سال 1380 تأسیس شد و زیر نظر سازمان تبلیغات اسلامی ایران شروع به کار ‌کرد. در سال 1385 این مجموعه کار خود را در توسعه بازی‌های رایانه‌ای آغاز کرد. طی 8 سال، تبیان به تولید 25 بازی‌ از جمله عناوین نجات بندر، مقاومت، افسانه نوروز و کوهنورد دست یافت که هیچ‌ یک از آن‌ها به موفقیت و محبوبیت چشمگیری نرسیدند.جشنواره ملی رسانه‌های دیجیتال، نخستین جشنواره داخلی بود که از بازی‌های ویدیویی ایرانی نیز میزبانی می‌کرد. یکی از اولین بازی‌های ایرانی که در این جشنواره حضور داشت بازی پایان معصومیت (Quest of Persia: The End of Innocence) بود که 2 سال پیش از شروع این جشنواره عرضه شد.بازی Everything Can Draw (هر چیزی را می‌شود کشید) با موضوع طراحی و تخیل هندسی توسط مهدی بهرامی ساخته شد. این بازی اولین ساخته ایرانی بود که در رویداد معتبر توکیو گیم شو (TGS) شرکت کرد و حتی توانست به جوایز ایرانی و خارجی نیز دست پیدا کند.انتقام یک بازی شوتر اول شخص مشابه Mad Dog McCree است که در شهوریور 1389 توسط استودیو بازی‌سازی Phenomenon Studio ساخته شد (که بعدتر نام خود را به استودیو Blazingfallgames تغییر داد).بازی انتقام همچنین اولین محصول ایرانی است که در سبک FMV یا همان فول موشن ویدیو ساخته شد. در این بازی، صحنه‌ها به صورت یک فیلم از پیش ضبط شده هستند و کاربر تنها نقش تصمیم گیرنده برای دیالوگ‌ها را ایفا خواهد کرد.اما این هزینه کلان بی‌نتیجه نماند و گرشاسپ 1 توانست به اولین بازی ایرانی بدل شود که در ایران به محبوبیت می‌رسید و علاوه بر دریافت جایزه بهترین بازی سال، گیمرها را نیز به سوی خود کشاند. پس از مدتی حتی یک بسته الحاقی (DLC) به نام «گرشاسپ: معبد اژدها» نیز برای قسمت اول این بازی عرضه شد.قسمت 2 بازی گرشاسپ که با عنوان «گرشاسپ: راز اژدها» در دست تولید بود، به دلیل عدم توافق در قرارداد و کمبود بودجه، هرگز به مرحله انتشار نرسید.پس از آن نیز استودیو فن افزار بازی‌های محبوبی را از جمله شمشیر تاریکی منتشر کرد. در پی آن، این استودیو توانست علاوه بر کسب جایزه در جشنواره‌ بازی‌های رایانه‌ای تهران، در بخش بازی‌های موبایلی فروشگاه‌های اپ‌استور و گوگلی پلی نیز به عنواینی دست یابد.جشنواره سالانه بازی‌های مستقل (IGF) هر ساله به منظور تقدیر از بهترین دستاوردهای طراحی بازی‌های مستقل برگزار می‌شود. سال 2011، مهدی بهرامی توانست با معرفی بازی BO، به عنوان اولین ایرانی راه یافته به این جشنواره شناخته شود.این بازی در سبک معمایی توانست با طراحی خلاقانه خود توجه بسیاری را جلب کرده و در بین بازی‌های شایسته تقدیر (Honorable mentions) همین جشنواره قرار گیرد.بعدتر بهرامی دو بازی دیگر با نام‌های «فَرش» و «انگاره» را نیز تولید کرد که هر دو توانستد به جشنواره‌های بین‌المللی راه یافته و در بخش‌های مختلف، نامزد دریافت جایزه شوند.در بهمن سال 89، کافه بازار به عنوان نخستین فروشگاه آنلاین برای برنامه‌ها و بازی‌های موبایلی سیستم‌عامل اندروید توسط دانشجویان و فارغ‌التحصیلان ایرانی پدید آمد. بازار توانست خیلی زود نزد کاربران به محبوبیت برسد. اکنون این پلتفرم با حدود 40 میلیون کاربر فعال، پرمخاطب‌ترین فروشگاه اپلیکیشن ایرانی شناخته می‌شود.اولین رویداد مربوط به گیم در ایران، سال 90 توسط بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای شکل گرفت. این رویداد با نام جشنواره بازی‌های رایانه‌ای تهران (TGF) برگزار شد و تا سال 2018 به کار خود ادامه داد.در این سال به مانند استودیوهای خارجی، اغلب بازی‌سازان ایرانی نیز به ساخت بازی‌های اندرویدی روی آورده و توسعه بازی‌های کامپیوتری را کنار گذاشتند. در آن زمان، شرکت تبیان نیز که از سال 85 به تولید بازی‌های رایانه‌ای مشغول شده اما به موفقیت چشمگیری نرسیده بود، سرمایه گذاری در این حوزه را متوقف کرد.در همین حین، کارکنان بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای نیز تغییر کرده و رویکرد متفاوتی را در سرمایه‌گذاری روی بازی‌های ویدیویی در پیش گرفتند.با این حال پس از سه دوره برگزاری همزمان این دو رویداد، بنیاد تصمیم به انحلال آن گرفت تا جشنواره از دوره چهارم به بعد کار خود را به تنهایی ادامه دهد.اما در این سال، برای نخستین بار بخش بازی‌های موبایلی به جشنواره بازی‌های رایانه‌ای تهران (TGF) اضافه شد. پس از آن، توسعه و انتشار بازی‌های موبایل، روند رو به رشدی به خود گرفت و به مرور زمان، حضور بازی‌های کامپیوتری در این جشنواره کمرنگ شد.در همین زمان بود که بازی‌های موبایلی ایرانی همچون «خروس جنگی» و «فروت کرفت» منتشر شده و به سرعت توجه مخاطبان را به خود جلب کردند.پروژه ساخت «پروانه: میراث نگهبانان نور» از سال 1391 و توسط تیمی 40 نفره تحت عنوان استودیو Bearded Bird، کلید خورد. این بازی در مراحل ساخت خود توانست با بودجه صرف شده 700 هزار دلاری، عنوان پرهزینه‌ترین بازی ایرانی که پیش‌تر در اختیار گرشاسپ بود را از آن خود کند.با این حال، علی‌رغم سر و صدای بسیار پیش از عرضه و کسب افتخاراتی نظیر جایزه بهترین بازی سال از جشنواره بازی‌های رایانه‌ای تهران، بازی پروانه به فروش خوبی دست پیدا نکرد. این موضوغ سبب شد تا استودیو Bearded Bird در پایان همان سال تعطیل و بازی پروانه به بزرگ‌ترین شکست تاریخ گیم ایران مبدل شود.در این سال، تغییرات گسترده‌ای در اقتصاد کشور پدید آمد و مشکلات مالی فراوانی اعم از تغییرات زیاد قیمت کاغذ، گریبان‌گیر انتشارات «دنیای بازی» و «بازی رایانه» شد. در پی این مسائل، مجله بازی رایانه در ابتدای همان سال تعطیل شد. مجله دنیای بازی نیز پس از انتشار شماره 176 دو هفته‌نامه خود، پس از 9 سال به فعالیت این رسانه در نقش یک نشریه کاغذی پایان داد.در همان سال، بنیان‌گذار مجله دنیای بازی، ایران را به مقصد کشور آمریکا ترک کرد و چندی بعد نیز مؤسس بازی رایانه راهی اروپا شد. با این وجود، رسانه دنیای بازی به طور کلی تعطیل نشد و از آن تاریخ به بعد، فعالیت‌های خود را به شکل دیجیتال ادامه داد.بازی موتوری که توسط استودیو گلیم گیمز (Glim Games) برای سیستم عامل اندروید ساخته شده بود، سال 94 به طور رایگان در فروشگاه کافه بازار منتشر شد. این بازی توانست خیلی زود به شهرت و محبوبیت میان موبایل گیمرهای ایرانی دست یابد.موتوری توانست طی چند ماه پس از عرضه به 1.6 میلیون پلیر فعال ایرانی دست یابد و به این ترتیب تمامی رکوردهای فروش، دانلود و تعداد کاربر فعال را در بین بازی‌های موبایل داخلی شکست. همین موضوع سبب شد تا صنعت بازی‌های موبایل در ایران، پس از انتشار «موتوری» به عصر جدیدی قدم بردارد.بدون شک یکی از محبوب‌ترین بازی‌های موبایل نزد گیمرهای ایرانی، بازی معروف کلش آو کلنز (Clash Of Clans) است. این بازی ابتدا به طور رسمی در فروشگاه اپ استور موجود شد و سپس در سال 2013 (مهر 1392) در اختیار کاربران گوگل پلی قرار گرفت.با محبوبیت روز افزون این بازی میان گیمرهای ایرانی، فروشگاه کافه بازار تصمیم به عقد قرارداد با استودیو سوپرسل - سازنده کلش آف کلنز – گرفت. از این رو نخستین بازی بزرگ خارجی به طور رسمی در ایران منتشر شد.چهار سال بعد نیز همین استودیو بازی دیگری به نام کلش رویال را معرفی کرد که به موجب قرارداد ما بین بازار و Supercell، این عنوان نیز با پشتیبانی رسمی و خرید درون برنامه‌ای ریالی در اختیار گیمرهای ایرانی قرار گرفت.برگزاری این مراسم برای یک سال بعد نیز ادامه یافت ولی پس از آن به دلیل محدودیت‌های مالی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، برای همیشه متوقف شد.بعدتر، حسن کریمی قدوسی نیز که طی دوران 5 ساله مدیریت خود در بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای مسئول برگزاری این رویداد بود، در اردیبهشت 1398 از سمت خود کناره‌گیری کرد.کمی پیش از آغاز سال 98، مدیر بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای اعلام کرد که در این سال هیچ یک از مراسم‌های جشنواره بازی‌های رایانه‌ای تهران (TGF) و همایش بازی تهران (TGC) برگزار نخواهد شد.بنیاد قادر به پرداخت هزینه ادامه رویدادها و نهادهای فرعی نبود. در نهایت سایه رکود اقتصادی کشور و محدودیت‌های مالی بر سر آن سنگینی کرد تا چند هفته بعد، انستیتو ملی بازی‌سازی نیز پس از 7 سال به کار خود پایان داده و به دنبال آن مرکز رشد بازی‌های ویدیویی هم تعطیل شود.با این وجود در اواخر همان سال، ضمن عقد قرارداد همکاری با دانشگاه شهید بهشتی تهران، IRCG موفق به بازگشایی انستیتو ملی بازی‌های رایانه‌ای شد.توضیحات ذکر شده تا به اینجا، برگرفته از مقاله‌ای در مورد تاریخچه بازی در ایران طی سال‌های 1348 تا 1398 (1970 تا 2019 میلادی) بوده که توسط وب‌سایت Game Developer (Gamasutra سابق) گردآوری شده است؛ از این رو بخش اصلی مطلب در همین جا به پایان می‌رسد.با مشاهده‌ تصویر زیر می‌توان نگاهی اجمالی به تایم‌لاین تمامی رویدادهای مهم تاریخ گیم در ایران داشت؛ وقایعی که جزئیات آن‌ را با یکدیگر مرور کردیم:این تصویر علاوه بر نمایش خط زمان بازی‌های ویدیویی در ایران، نرخ تبدیل دلار به ریال در هر بازه را نیز مشخص می‌کند. در بخش‌هایی از این مطلب به تأثیر رکود اقتصادی کشور و تحریم‌ها بر صنعت گیم داخلی اشاره کردیم. از این رو در سمت راست جدول، قیمت دلار در زمان هر یک از رویدادهای مهم آمده است که می‌تواند جالب توجه باشد.ویگما برخلاف جشنواره‌های برگزار شده پیشین و داوری توسط بازی‌سازان، متشکل از خبرنگاران و منتقدان بازی‌های ویدئویی است.اولین دوره از جشنواره ویگما در خرداد سال 1399 برگزار شد. طی این مراسم، برترین بازی‌های ایرانی سال 98 معرفی شدند و جایزه بهترین بازی این سال به «فرزندان مورتا» تعلق گرفت.همین موضوع سبب شد تا مدتی بعد طی توافقنامه‌ای با شرکت بازی‌سازی لهستانی 11 Bit Studios، بازی فرزندان مورتا برای ایکس باکس وان،‌ پلی استیشن 4 و پی سی منتشر شود.با رسیدن به سال 1400، مقاله تاریخچه گیم در ایران نیز به پایان می‌رسد. همان طور که مطالعه این نوشتار به خوبی نشان می‌دهد، کاربران ایرانی از ابتدای کار این صنعت، علاقه وافری به حوزه گیم داشته‌اند. در واقع ایران همواره یکی از مصرف‌کننده‌های کنسول‌های گیمینگ و کامپیوترهای خانگی بوده است.با این حال، فراز و فرودهای بسیاری از سمت سیاست، اقتصاد و فرهنگ بر این حوزه تحمیل شده است. وجود این موانع موجب شده تا توسعه بازی‌سازی در سیر تاریخچه بازی‌های ویدیویی در ایران دچار کندی شود.البته همان طور که در بطن مطلب اشاره شد، بازی‌های ایرانی با افتخارات ملی و بین‌المللی نیز کم فروغ نبوده‌اند. از این رو می‌توان نسبت به پتانسیل موجود در تولید بازی ایرانی، خوش‌بین بود.صنعت گیم در ایران فراز و نشیب‌های بسیاری داشته و شاید بتوان گفت که این روزها در بهترین شرایط خود قرار دارد. از روزی که اولین کنسول‌های بازی وارد ایران شد تا به امروز همواره این روند رو به رشد بوده ولی گهگاه با سکته و توقف‌هایی نیز روبرو شده ولی حقیقت آن است که ایران در حوزه گیم و صنعت سرگرمی‌های الکترونیک از پتانسیل فوق‌العاده‌ای برخوردار است. مسلماً بهبود وضعیت کپی رایت از یک سو و توجه بیشتر به بازی‌های ایرانی و فرهنگ‌سازی از سوی دیگر می‌تواند موجب ارتقای این صنعت در کشور و حتی ارزآوری در مقیاس وسیع گردد.شما از چه زمانی به بازی‌های ویدیویی علاقه پیدا کردید؟ در بخش نظرات می‌توانید تجربه‌ها و خاطرات خود در دنیای گیم را با ما به اشتراک بگذارید.