الگوی بودجه ضدشوک
وقتی اقتصاد یک کشور وابسته به منابع طبیعی باشد، تغییر در قیمت و عرضه و تقاضای این محصولات یا تغییر در نرخ تبدیل درآمد حاصل از فروش این محصولات به پول ملی، درآمد این کشور را به شدت تحت‌تاثیر قرار خواهد داد. به این ترتیب در صورتی که این درآمد مبنای نقشه مالی دولت قرار گرفته باشد، ارقام بودجه می‌تواند تحت‌تاثیر احتمالات به اعدادی بی‌اعتبار تبدیل شود. به همین واسطه طی دهه‌های اخیر کشورهایی مانند نروژ و شیلی که وجه اشتراکشان با ایران تکیه حداکثری بر منابع طبیعی است، تلاش کرده‌اند تا با استفاده از اصلاح قاعده و روند بودجه‌ریزی، مهم‌ترین نقشه مالی خود را از گزند شوک‌های خارجی دور کنند. با وجود تفاوت در ابزار مورد استفاده در این دو کشور، می‌توان گفت افزایش افق دید رفتار مالی دولت، کاهش قدرت مانور دولت در اثرگذاری و برآورد متغیرهای منعکس‌کننده درآمد و حذف یا رقیق کردن اثر تغییرات این متغیرها بر بودجه سالانه دولت را می‌توان به‌عنوان سه وجه اشتراک این دو کشور در روند بودجه‌ریزی دانست. این در حالی است که تکیه بودجه ایران به متغیرهای نفتی و ارزی از یکسو و توسعه‌نیافتن ابزارهایی مانند بازار بدهی، رفتار مالی دولت را به‌شدت نسبت به شوک‌های خارجی حساس کرده است.
منبع: دنیای اقتصاد